شما یادتان می‌آید تلفن همراه هوشمند از چه زمانی وارد بازار شد؟ سال‌های زیادی از ورود موبایل‌ها به زندگی انسان‌ها نمی‌گذرد، اما امروزه تبدیل به یک نیاز اساسی برای ما شده است.
جذابیت گوشی‌های موبایل غیرقابل انکار است. اگر یک روز در شهرهای بزرگ ایران یا جهان، گوشی همراه نداشته باشید احتمالا برای انجام هر کاری احساس ناتوانی و کلافگی خواهید کرد. زندگی کودکان امروزی از لحظه تولد تا بزرگسالی با ابزارهای هوشمند عجین شده است.
کودک شما احتمالا قبل از این که حرف بزند، دستش را به منظور گرفتن تلفن همراهتان دراز می‌کند. سوال این جا است که یک کودک خردسال از موبایل‌های هوشمند چه می‌خواهد؟ جواب ساده است: بازی! بازیهای جذاب گوشی همراه، درست با مرکز لذت مغز ارتباط برقرار می‌کنند و این دقیقا همان چیزی است که تمام موجودات کره‌زمین می‌خواهند، حتی گربه‌ها! علاوه بر این جالب است بدانید تاثیر بازیهای آموزشی موبایلی، در رشد شناختی کودکان موضوعی اثبات شده است.
در این صورت موافق باشید یا نباشید، نمی‌توانید فرزندتان را در یک فضای ایزوله نسبت به موبایل و بازی‌هایش بزرگ کنید. در عین حال نمی‌توانید بگذارید آنها در این محیط غرق شوند. در این مقاله به این موضوع می‌پردازیم که چگونه می‌توان تعادلی را ایجاد کرد که به بچه‌ها اجازه میدهد با دستگاه‌های تلفن همراه بازی کنند بدون این که به بازی معتاد شوند؟ با ما در ادامه این مطلب همراه باشید.
۱- برای کاهش علاقه شدید کودک به موبایل،گوشی را برای کودکان زیر ۲ سال ممنوع کنید
هر چقدر سن کودک در زمان شروع بازی با گوشی کمتر باشد، زودتر وارد چرخه منتهی به وابستگی به موبایل خواهد شد. بچه‌هایی که به مزه غذاهای فست فود عادت می‌کنند، اشتها و علاقه‌شان به خوراکی‌های سالم را از دست میدهند. با الگویی مشابه، بچه‌ها به انجام دادن سرگرمی‌های خاصی عادت می‌کنند.
آن دسته از کودکان که در سنین اولیه به انجام بازیهای فیزیکی عادت می‌کنند، بیشتر احتمال دارد که به نوجوانانی شاد و خوشحال تبدیل شوند. از سوی دیگر، دسته‌ای که زودتر از ۱۸ ماهگی در معرض بازیهای موبایل قرار گرفته‌اند و مسیر ترشح دوپامین در مغزشان فعال شده است، سرگرمی‌های دیگر را خسته‌کننده می‌دانند. این دقیقا اتفاقی است که منجر به علاقه شدید کودک به بازی با موبایل میشود.
نوزادان تا حدود ۱۸ ماهگی (در بعضی منابع گفته شده تا ۲ سالگی) نباید در معرض رسانه‌ها و گوشی‌های موبایل و بازی‌هایش قرار گیرند، مگر برای تماس‌های ویدئویی که شبیه یک ارتباط و تعامل انسانی است! وقتی فرزندتان را زودتر از این سن، با تلفن همراه و بازیهای موبایلی آشنا می‌کنید، ممکن است پدیده آسیب‌زای وابستگی کودک به موبایل اتفاق بیفتد و او روی هیچ‌چیز دیگری برای یادگیری تمرکز نکند.
حتی وقتی اپلیکیشنی برای این سن معرفی میشود باید مقدار استفاده از آن را به حداقل برسانید و همچنین باید بررسی کنید که محتوای آن، باکیفیت و دارای ارزش آموزشی یا تاثیر مثبت در رشد کودک باشد. هنگامی که کودک در حال استفاده از گوشی است، بهتر است کنارش بنشینید و با هم آن را تماشا کنید تا بتوانید به او کمک کنید تا بفهمد چه چیزی روی صفحه است.
۲-از جذابیت تلفن همراه برای کودکان استفاده بهینه کنید
نسل پدر و مادرهای امروزی در سنین کودکی با وسایل الکترونیکی مانند موبایل و تبلت در ارتباط نبوده‌اند. بنابراین شاید ما به عنوان نسلی قدیمی‌تر متوجه نشویم که چرا بچه‌ها دوست دارند وقت خود را در این جهان بگذرانند. خودتان را مقصر ندانید، ماهیت بازیهای گوشی‌های هوشمند است که برای بچه‌ها جذابیت دارد، اما چرا از این جذابیت برای فعالیتهای آموزشی به بچه‌ها بهره نبریم؟ به طور مثال شما میتوانید انواع هوش در کودکان را با استفاده از بازیهای تلفن همراه تقویت کنید. در این صورت شما به صورت هوشمندانه و غیرملموس کاربری موبایل را برای فرزندتان تغییر می‌دهید و او در واقع به جای پر کردن وقتش با بازیهای عادی این زمان را صرف ارتقای مهارت‌هایش خواهد کرد. ما در مقاله «بازیهای تقویت هوش برای کودکان» به‌طور مفصل به این موضوع پرداخته‌ایم و بازی‌هایی را به همین منظور معرفی کرده‌ایم. این کار مانع از اعتیاد کودک به گوشی میشود.
۳-درباره مدت زمان بازیهای موبایلی کودکان تصمیم بگیرید
اگر بخواهید هر وقت که بچه‌ها در بازی کردن زیاده‌روی می‌کنند؛ با دعوا و تنبیه آنها را مجبور کنید از بازی دست بکشند، با مقاومت آنها روبه‌رو خواهید شد. این لجبازی و سرسختی به دلیل مشخص نبودن قوانین رخ میدهد. بنابراین بهتر است قبل از بروز وابستگی کودک به موبایل، خودتان را برایش آماده کنید. بهترین راه‌‌حل این است که متناسب با سن کودک و شرایط او، محدودیت زمانی برای کار کردن با تلفن هوشمند ایجاد کنید. اگر در این مورد اطلاعات کافی ندارید پیشنهاد می‌کنیم به مقاله «مدت زمان استفاده از موبایل در هر سنی چقدر است؟» مراجعه کنید.
به طور مثال اگر فرزند شما در سن مدرسه است و کلاس‌های درس او به صورت مجازی برگزار میشوند، میزان ساعت کلاس‌ها را محاسبه کنید و زمانی معقول، برای بازی کردن یا تماشای ویدئوهای مورد تاییدتان را به آن اضافه کنید و به او توضیح دهید هر روز همین میزان ساعت می‌تواند از گوشی استفاده کند نه بیشتر! با این روش، والدین میتوانند یک روال ثابت را برای کودک ایجاد کنند و مانع از اعتیاد کودک به گوشی همراه شوند. این کار یکی از راهکارهای کلیدی برای مدیریت زمان استفاده از گوشی در کودکان است.
دقت کنید پدر و مادر هر دو باید در فرایند ایجاد و اعمال قانون برای بازی کردن کودک دخیل باشند. اگر این وظیفه به گردن یکی از والدین بیفتد، ممکن است او، محبوبیتش را نزد فرزندان، از دست بدهد. همچنین وقتی یک قانون را برای خانه وضع می‌کنید همه اعضا باید از آن پیروی کنند. اگر کودک متوجه شود که پدرش هنگام بازی با دوستانش این موضوع را در نظر نمی‌گیرد هرگز محدودیت‌های استفاده از تلفن همراه را جدی نمی‌گیرد.
سرویس‌ها و اپلیکیشن‌های مختلفی نیز برای اعمال این قوانین محدودیتی طراحی شده‌اند که کار پدر و مادرها را آسان‌تر کرده‌اند. شما میتوانید این اپلیکیشن‌ها را در اینترنت به راحتی پیدا کنید.
۴-برای کاهش وابستگی کودک به گوشی، عواقب نقض قانون‌های موبایلی را توضیح دهید
مانند هر قانون دیگری که وضع میشود، این احتمال مطرح است که قانون زمان استفاده از موبایل، نیز زیر پا گذاشته شود. برای کاهش وابستگی کودکان به گوشی، نیاز است، همان ابتدای ایجاد قوانین، به اعضای خانواده خود توضیح دهید که در صورت تخطی، چه اتفاقی می‌افتد. سعی کنید تبعات پیروی نکردن از قوانین، منطقی، ساده و روشن باشند. مثلا اگر کودک از قانون ساعت‌های مشخص بازی با موبایل، پیروی نکند، یکی از ۳ زمان بازی در هفته را از دست خواهد داد. این کار هم باعث میشود کودکان این قوانین را جدی بگیرند و هم یکی از تکنیک‌های آموزش مسئولیت‌پذیری به کودکان به شمار می‌رود.
۵-از بازیهای موبایلی برای ساکت کردن بچه‌ها استفاده نکنید
بیشتر والدین از بازیهای گوشی همراه، برای پرت کردن حواس کودکان استفاده می‌کنند، به عنوان مثال هنگام غذا دادن، لباس پوشیدن، ترک کردن یواشکی او، مریضی و درد، عصبانیت. همان‌طور که همه ما می‌دانیم بازیهای موبایلی مثل یک پستانک میتوانند در آرام نگه داشتن کودکان مفید باشند، اما این نباید تنها راهی باشد که آنها یاد می‌گیرند آرام بمانند و حواسشان را از هر محرک آزاردهنده‌ای پرت کنند. در واقع این کار منجر به اعتیاد کودکان به گوشی همراه در زمان‌های ناراحتی میشود.
والدین باید به فرزندشان بیاموزند که چگونه احساسات خود را شناسایی و مدیریت کند. این مدیریت می‌تواند شامل آموزش کنترل خشم در کودکان ، خود آرام‌سازی، مهارت حل مساله و راهبردهایی برای مقابله و کنترل احساسات چالش‌برانگیز باشد. آرام نگه داشتن کودکان با موبایل باعث اعتیاد آنها به گوشی شده و در آموختن این مهارت‌ها اخلال ایجاد می‌کند.
۶-علاقه شدید کودکان به گوشی را با جایگزینی فعالیتهای جسمانی، کم کنید
واقعیت این‌جاست که هیچ فعالیتی به پای بازی جسمانی در فضای آزاد نمی‌رسد. حضور در طبیعت و محیط آزاد، تمام حواس پنج‌گانه کودکان را تحریک می‌کند و برای رشد ذهنی و جسمی آنها ضرورت دارد. زمانی در هفته را برای فعالیتهای بیرون از منزل در نظر بگیرید تا کودکان بتوانند از عضلات خود استفاده کنند و زیر نور خورشید به فعالیت بپردازند. مطمئن باشید وقتی این نوع برنامه‌ها در برنامه هفتگی خود بگنجانید، فرزندتان کم‌کم از گوشی فاصله می‌گیرد.
در واقع، ورزش و بازیهای خارج از خانه، دقیقا نقطه مقابل بازی با موبایل هستند و بر روی انجام حرکات با عضلات بزرگ بدن تمرکز دارند. در نتیجه علاقه شدید کودک به بازی با گوشی را تعدیل می‌کند.
۷- برای دور کردن کودک از گوشی، مزایای ارتباطات حضوری را یادآور شوید
هر بار که کودک را در یک فعالیت اجتماعی و تعامل با بزرگترها و یا همسالانش شرکت می‌دهید به او مزایای این نوع ارتباط را توضیح دهید. مثلا: «دیدی اومدیم پیش مامان‌بزرگ و بابابزرگ چه خوشحال شدن تازه کلی‌ام واست قصه گفتن و باهم قایم موشک بازی کردیم. خوش به حالت چه خوراکیای خوشمزه‌ایم واست کنار گذاشته بودن. اگه می‌موندیم خونه و باهاشون ویدئوکال می‌کردیم یا با گوشی بازی می‌کردیم، انقد بهمون خوش نمی‌گذشت تازه نمی‌تونستیم بهشون کمک کنیم گلای باغچه‌شونو بکارن».
این کار باعث میشود بچه‌ها بتوانند در هر موقعیت، مزایای ارتباط حضوری را بررسی کنند و برای چشیدن طعم لذت آن مشتاق باشند. مرور این مزایا در دور کردن کودک از گوشی موثر است. حتی میتوانید تعاملات اجتماعی را برای آنها جذاب کنید مثلا برگزاری یک دورهمی دوستانه با کودکان همسن و سال و والدینشان، ایده جالبی به نظر می‌رسد. تحقیقات نشان داده علت بسیاری از مشکلات گفتاری و ارتباطی کودکان نیز محروم شدن از ارتباطات حضوری، جایگزین شدن چت و صحبت‌های مجازی است. بنابراین این راهکار علاوه بر کنترل علاقه شدید کودکان به گوشی، در تقویت هوش هیجانی و بهبود مشکلات ارتباطی و گفتاری نیز، تاثیر به‌سزایی دارد.
۸-الگوی کودکان در استفاده نکردن افراطی از موبایل باشید
کودکان ناظران رفتاری والدین هستند و عادات شما را عینا تقلید می‌کنند. اگر گوشی تلفن، تبدیل به یک عضو بدن برای شما شده است و هیچ‌جا، آن را، از خودتان جدا نمی‌کنید، فرزند شما نیز این رفتار را عینا تکرار می‌کند. شاید زمان آن رسیده که استفاده خود را از گوشی تلفن محدود کنید. همه می‌دانند هر خانه قوانین خاص خود را دارد اما قانون محدودیت استفاده از گوشی‌های همراه یکی از بهترین قوانین برای اهالی خانه است.
به طور مثال شما میتوانید فرزندتان و سایر اعضای خانواده را تشویق کنید که از موبایل یا هر وسیله دیجیتال دیگری، در زمانی که خانواده در حال معاشرت یا صرف غذا هستند استفاده نکنند. این قوانین، علاوه بر دور کردن کودک از گوشی همراه، باعث افزایش پیوند خانوادگی بین شما میشود. روانشناسان معتقدند هیچ وقت نباید از اهمیت بازی والدین با کودک غافل شد. مطمئن باشید بچه‌ها، بازی کردن و تعامل با شما را به بازیهای آنلاین ترجیح میدهند؛ البته اگر شما هم به جای لایک کردن تصاویر در اینستاگرام، بازی کردن و چت کردن، لحظاتی اینترنت را خاموش کرده و در کنار آنها باشید. شما میتوانید با تعامل، در آغوش گرفتن، بازی با فرزندان خود به جای گذران وقت در شبکه‌های مجازی، زمان بیشتر و با کیفیتی را در کنارشان داشته باشید.
۹- برای جلوگیری از اعتیاد کودکان به گوشی، از ابزارهای هوشمند مشترک استفاده کنید
آمارها نشان میدهد که از هر پنج کودک زیر ۱۰ سال، چهار نفر گوشی موبایل شخصی خود را دارند. استفاده از گوشی همراه شخصی، خطر وابستگی کودک به موبایل را افزایش میدهد. به نظر می‌رسد یکی از علت‌های اعتیاد کودکان به گوشی، دشواری کنترل کردن میزان زمان انجام بازیهای موبایلی بچه‌ها، توسط والدین است. مانند هر اعتیاد رفتاری دیگر، دسترسی آسان به شی یا ماده اعتیادآور، وسوسه استفاده از آن را افزایش میدهد.
این که در چه سنی، کودکان، گوشی همراه شخصی خود را داشته باشند به تصمیم خانوادگی و نوع فرزندپروری شما برمی‌گردد، اما استانداردهای جهانی روانشناسی کودکان توصیه می‌کنند، این اتفاق در سنین پایین رخ ندهد.
۱۰-بازی با تلفن هوشمند را به پاداش برای کودکان تبدیل نکنید
ممکن است فکر کنید، بازیهای گوشی همراه میتوانند به عنوان ابزاری برای انگیزه دادن به بچه‌ها به کار بروند، اما استفاده از بازیهای موبایلی برای مجبور کردن بچه‌ها به درس خواندن یا فعالیتهای مشابه، عواقب منفی مختلفی می‌تواند به همراه داشته باشد. ارائه بازیهای تلفن همراه هوشمند به عنوان امتیاز، باعث میشود این مدل فکری اشتباه به کودک القا شود که: فعالیت‌هایی مانند کتاب خواندن، انجام تکالیف مدرسه و کار کردن به خودی خود عذاب‌آور هستند و نکته مثبتی در خودشان ندارند. در صورت تقویت کردن مداوم این باور اشتباه، انگیزه کودک برای انجام کارهای مفید را کم کرده و او را در مسیر وابستگی به گوشی موبایل قرار می‌دهید.
آیا استفاده کودکان از گوشی‌های همراه، نگران‌کننده است؟
مانند هر دستگاه دیگری، تلفن‌های هوشمند نیز مزایا و معایبی دارند. آنها میتوانند مفید و آموزشی یا مضر و آسیب‌زا باشند. تحقیقات نشان داده است که حضور کودکان در جمع خانواده، دوستان و اجتماع، تاثیر مثبت به‌سزایی در رشد سالم‌شان دارد. در حالی که استفاده افراطی از گوشی‌های همراه، تاثیری منفی در این فرایند دارد. به عنوان یک والد این وظیفه شماست که نگذارید فرزندتان در جریان رسانه و فناوری گم شود. به فرزندانتان اجازه دهید با تلفن همراه بازی کنند اما چگونگی برقراری تعادل بین زندگی واقعی و استفاده از تلفن همراه و دنیای مجازی را نیز به آنها نشان دهید تا بتوانید به بهترین نحو آنها را از مضرات موبایل برای کودکان در امان نگه دارید. شما میتوانید برای استفاده هدفمند کودکان از گوشی‌های همراه، محیط‌هایی مانند شهر هوشمند کودکان کیدزی را که طبق سن او طراحی شده‌اند و تحت نظر کارشناسان این حوزه هستند را انتخاب کنید.
به عنوان یک والد، شما باید نقاط ضعف و قوت فرزندان خود را مشخص کنید و به جای آن، راهکارهای دیگری در راستای کاهش وابستگی به موبایل ارائه دهید. رشد سالم کودکان به تلاش و آموزش شما بستگی دارد، زیرا والدین اولین معلم هر کودکی هستند. بنابراین نقش سازنده خود را به عنوان یک دوست، معلم، راهنما و رهبر برای کودک فراموش نکنید و نحوه مدیریت و استفاده کاربردی و به اندازه کودک، از این ابزار را، به او آموزش دهید.
به جای سرگرمی با موبایل و تبلت برای کودکان کتاب بخوانید تا کنجکاوتر شوند
تلفن‌های هوشمند و تبلت‌های امروزی به اندازه ای خوب طراحی شده‌اند که حتی کودکان هم بدون هیچ آموزشی می توانند از آنها استفاده کنند. اما این الزاما بدان معنی نیست که آنها بایستی چنین کنند.
مجموعه رو به رشدی از تحقیقات نشان میدهد که سرگرم شدن بیش از حد با نمایشگرها، به تهدیدی جدی برای دیگر فعالیتهای سالمتر کودکان (از قبیل بازی، مطالعه و خواب) تبدیل شده است.
آکادمی پزشکی اطفال آمریکا هم به تازگی راهنمایی را منتشر کرده و در آن تاکید دارد که استفاده از نمایشگرها برای بچه‌های ۱۸ ماهه تا ۵ ساله باید به روزی یک ساعت محدود شود. این آکادمی می‌گوید که بچه های کوچکتر از یک سال و نیم هم اصلا نباید چنین سرگرمی‌هایی داشته باشند.
البته هنوز یک بخش باستانی از تکنولوژی باقی مانده است که می‌تواند در تبدیل کودکان به دانش‌آموزان کنجکاو موثر باشد: کتاب! در حالی که فرم های تازه‌تر رسانه بسیار شخصی‌تر شده‌اند، تحقیقات نشان میدهد که کتابهای کاغذی معمول بسیار خوب از عهده جذب کودکان و البته شلیک آنها به دنیای کنجکاوی‌های فراتر از داستان در حال خواندن بر می‌آیند.
شین برگن، فیزیکدان و متخصص آموزش در دانشگاه کالج دوبلین می‌گوید: «قدرت خواندن به همراه فردی دیگر در این است که شما می توانید برخی مفاهیم و تصورات ذهنی‌تان درباره دنیای بیرون را بیازمایید.»
وی می‌گوید: «هنگامی که والدین برای کودکان‌شان کتاب می‌خوانند، نه تنها برخی اطلاعات واقعی درباره موضوع داستان را مطرح می‌کنند، بلکه هنگامی که کودک معنی عبارتی یا رفتار یک کاراکتر قصه را نفهمد میتوانند نقش یک دستگاه آموزش صوتی را هم بازی کنند. و البته همزمان به سوالات بنیادی ذهن کودک درباره زندگی و جهان هستی پاسخ گویند.»
این تعامل میان والدین و کودک چیزی است که از نظر متخصصان آموزش بسیار ارزشمند است. این رویکرد معمولا با عنوان «مطالعه گفتگو محور» شناخته میشود و به اعتقاد برگن دستیابی به آن از طریق ابزارهای دیگر همچون موبایل یا تبلت بسیار سخت‌تر خواهد بود.
برگن می‌گوید که اصلا آدم دگم و سخت‌گیری نیست، اما معتقد است که کتاب همیشه نقش ویژه‌ای در زندگی کودکان بازی خواهد کرد. زیرا کتابهای کاغذی گنجینه‌ای هستند که کودکان می توانند در ذهن و در واقعیت آنها را حفظ کنند. اگرچه یک کتاب، همیشه یک کتاب است. اما درباره تبلت داستان اینگونه نیست و این ابزار هر لحظه می‌تواند تبدیل به چیز دیگری همچون بازی، موسیقی یا برنامه تلویزیونی شود.
تحقیقات گذشته هم نشان میدهد که کتابخوانهای الکترونیک هم چندان بهتر نیستد. در برخی مطالعات مشاهده شد والدینی که از کتابخوان الکترونیک برای مطالعه فرزندان کوچک‌شان استفاده می‌کنند، معمولا بیش از آنکه وقت‌شان را برای داستان خواندن بگذارند، مشغول سر و کله زدن با بچه هستند که «این رو اینجوری توی دستت بگیر» یا «این دکمه رو فشار بده» و…
درست است که کودکان به سرعت با سوایپ کردن به چپ و راست روی نمایشگرهای کوچک آداپته میشوند و سرگرمی خود را آغاز می کنند، اما این امر باعث میشود که آنها از ایجاد پیوندهای خانوادگی و همچنین توسعه مناسب و به موقع توانایی‌های گفتاری و زبانی به شدت دور شوند.
شاید کتابها نتوانند آن تجربه پر زرق و برق استفاده از آیپد یا اجرای اپیکیشن‌های هوش مصنوعی را بازنمایی کنند، اما واقعا کتابها نیازی به چنین رقابتی ندارند. خواندن کتابهای چاپی واقعی برای کودکان، هدایای بنیادی و ضروری بسیار مهمتری، همچون خیال‌پردازی، انتقال افکار و عطش سیری ناپذیر برای پرسیدن «چرا» را به آنها ارزانی خواهد داشت.
چگونه کودک و نوجوان را از گوشی دور کنیم؟
محدودکردن زمان استفاده از گوشی
بطورکلی استفاده بیش از 2ساعت در روز را ما توصیه نمیکنیم و همچنین بهتره در سنین کم برای کودک و نوجوان خود گوشی جداگانه تهیه نشود وبه انها اجازه بدهید تا از گوشی والدین خود استفاده کنند . تنظیم زمان کافی به والدین، این امکان را میدهد که زمان صرف شده برای کودک برای استفاده از گوشی را پیگیری و محدود کنند.
عادت های خوب را جایگزین کنیم
یکی از بهترین روش برای کاهش استفاده از گوشی، پیدا کردن جایگزین جذاب تر و بهتر برای پر کردن اوقات فراغت کودک است .ساده ترین سرگرمی برای کودکان استفاده از کتاب کودک مناسب است شما باید فضائی را برای استراحت مطالعه کتاب نقاشی بازی و موسیقی در نظر بگیرید . آن ها را به کلاس های اموزشی مورد علاقشان ببریم مانند طراحی ورزش ،شطرنج و…. این کار باعث میشود تا بیشتر سرگرم شوند و اعتیاد انها ناخوداگاه به گوشی کمتر میشود. همچنین شما میتوانید برای خرید کتاب کودک به صورت انلاین از طریق سایت فروشگاهی شهر کتاب اقدام نمایید.
داستان تعریف کردن و پادکست گوش دادن
کودکان عاشق گوش دادن به داستان هستند. داستان ها میتوانند قوه تخیل کودکان را تحریک کنند و باعث افزایش رشد قسمت های از مغز میشود که مرتبط با خلاقیت آن ها است. به جای اینکه هنگام غذا خوردن به گوشی خود نگاه کنند سعی کنید برای ان ها داستان تعریف کنید تا سرگرم شوند.همچنین شما میتوانید با خواندن کتاب تربیت کودک در این زمینه ،با زبانی کودکانه به کودک خود اموزش دهید که با تفریحات سالم تری اخت گیرد. راه حل جدید و ساده تر هم استفاده از پادکست های قصه و داستان کودکه که میتونه باعث سرگرم شدن و افزایش قدرت تخیل و خلاقیت کودکان بشه.
خودمان را الگو قرار دهیم
یکی از اشتباهات رایج والدین در تربیت فرزند استفاده بیش از اندازه نمایشگر های مختلف در خانه میباشد .اگر فرزندانمان همیشه مارا گوشی به دست ببیند ان ها هم دوست دارند همانند ما باشند پس در مقابل کودکان کمتر از گوشی استفاده کنیم. اگر ما در تمام روز گوشی دستمان باشد فرزندان ما نیز کنجکاو میشوند و این عادت را الگوی خودقرار میدهند. این وابستگی اگر از کنترل خارج شود اثرات بسیار مخربی خواهد داشت و آینده و زندگی کودکان را به شدت تحت تاثیر قرار میدهد .پس اگر میخواهید فرزندتان در زندگی حال و اینده اش موفق شود به هیچ وجه این مسئله را نادیده نگیرید.
یکسان سازی الگوی رفتاری والدین در ارتباط با کودک
یکی از توصیه‌های مؤکد روانشناسان کودک در ترک دادن کودک از گوشی به خصوص مسائل آموزشی و تربیتی کودکان، برخورداری از الگوی رفتاری واحد بین والدین، در ارتباط با کودک است. چنانچه والدین پیگیر برنامه یا هدف خاصی در زندگی کودک هستند و مایل‌اند آن را نهادینه نمایند، می‌بایست پس از حصول اطمینان از درستی آن نسبت به حمایت از نظرات یکدیگر پرداخته و آن را تقویت نمایند. اگرچه گاهی ممکن است بین والدین اختلاف نظراتی به وجود آید و یا حتی از درستی کاری که انجام میدهند اطمینان کافی نداشته باشند، ولی همچنان بهتر است از مخالفت با هم در حضور کودک بپرهیزند؛ زیرا کودک به راحتی می‌تواند از شکاف بین نظرات والدین به نفع خود سود جسته و هر چه را که می‌خواهد با توسل به یکی از آنها و اطمینان از این که با اندکی اصرار به خواسته‌اش خواهد رسید به دست آورد. اعطای نقش مثبت یا منفی مطلق به هر یک از والدین کاری بسیار نابخردانه است. بهتر است والدین اگر قانونی وضع می‌کنند یا محدودیتی برای کودک خود در نظر می‌گیرند یکدیگر را در جریان آن قرار دهند تا با ایجاد هماهنگی با یکدیگر مانع سرپیچی از آن قوانین توسط فرزندان شوند.
وضع قوانین و مقررات و رعایت آن توسط همه اعضای خانواده
کی از راه کارهایی به ترک دادن کودک از گوشی کمک می‌کند و که می‌توان با توسل به آن مانع بروز بسیاری از مشکلات از جمله عادت وابستگی به گوشی در کودک شد، تعیین قانون و مقررات برای استفاده از آنها است. بهتر است در نشست‌های خانوادگی نسبت به تعیین ساعاتی برای استفاده از ابرازهای الکترونیکی بپردازید و آن را به صورت قانون در آورید؛ مثلاً می‌توان استفاده از گوشی و موبایل را هنگام خواب و یا سر میز غذا، هنگام رانندگی و یا داخل ماشین غدغن نمود. نکته حائز اهمیت این است که تمامی اعضای خانواده بخصوص افراد بزرگ‌تر، حتماً باید در رعایت این قوانین پیش‌گام شوند تا کودکان به درستی مفهوم ممنوعیت و یا قوانین و احترام به آن را درک نمایند.
استفاده از برنامه‌های جایگزین بجای گوشی
یکی از دلایل وابستگی کودک به گوشی و تبلت، سرگرمی و بازیهای موجود در آن است. از این رو بهتر است برای اوقات کودک برنامه‌ریزی نموده و توجه او را به سوی فعالیتهای دیگری که مورد علاقه او نیز هست جلب نمود. به عنوان مثال ورزش کردن، انجام بازیهای خلاقانه یا فکری، کتاب خوانی، قصه گویی، نقاشی کشیدن، بازی کردن با سایر اعضای خانواده و یا گروه همسالان، بهره‌مندی از فضاهای تفریحی و سرگرمی کودکان و غیره از جمله پیشنهادات جایگزینی است که می‌تواند در ترک دادن کودک از گوشی نقش داشته باشد.
صبر و شکیبایی تا حصول نتیجه کامل اجرایی شدن قوانین
وضع قوانین و مقررات برای کاهش ساعات استفاده از گوشی به ترک دادن کودک از گوشی کمک می‌کند که باید با در نظر گرفتن خلقیات کودک و میزان وابستگی او انجام شود. هرگز نمی‌توان از کودکی که ساعت‌های طولانی را با گوشی می‌گذراند، انتظار داشت که یکباره این عادت را ترک کرده و به طور کامل به مقررات جدید پایبند شود. از آنجایی که هر رفتاری در نتیجه مداومت و تکرار به مرور زمان در افراد تبدیل به عادت میشود، ترک آن نیز باید به‌تدریج و گام به گام صورت پذیرد. از این رو باید با صبر شکیبایی هر روز با توجه به اوضاع کودک نسبت به وضع مقرراتی با قابلیت اجرای مناسب در خصوص کاهش ساعات استفاده از گوشی اقدام نمود.
استفاده از اپلیکیشن‌های دارای محدودیت زمانی و دسترسی به اینترنت
یکی از راه‌حل‌های مناسب برای مدیریت بهتر والدین و ترک دادن کودک از گوشی، نصب اپلیکیشن‌هایی است که با ایجاد محدودیت در بخش‌های مختلف موبایل و تبلت و یا زمان استفاده از اینترنت برای کودکان امکان نظارت بهتر والدین را فراهم می‌سازد. به این ترتیب گوشی پس از مدت زمان مشخصی اجازه دسترسی کودک به اینترنت و یا سایر اپلیکیشن‌ها و بازیهای موجود در آن را نمی‌دهد.
عدم استفاده از گوشی و تبلت در سیستم پاداش دهی و مجازات
توصیه میشود که والدین و یا پرستار کودک هرگز از وقت گذرانی با گوشی به عنوان ابزاری برای پاداش کودکان استفاده ننمایند. همین‌طور نباید عدم استفاده از آن را به عنوان تنبیه و مجازات در نظر گرفت؛ زیرا به این ترتیب ارزش آن برای کودک بیشتر شده و کودک در صورت وصال حاضر نیست به راحتی از آن جدا شود و ترجیح میدهد از کل زمان خود برای بهره‌مندی از این پاداش استفاده نماید.
اعطای مسئولیت به فرزندان
موفقیت در بازی و تکمیل گیم‌ها یکی از لذت‌هایی است که ممکن است کودک به دنبال تجربه شیرین حاصل از آن به گوشی یا رایانه وابسته شده است. والدین میتوانند با واگذاری مسئولیت‌هایی که در حد توان کودکان است و توجه و تشویق آنان در هر یک از مراحل انجام مسئولیت، ضمن بذل محبت و توجه به کودک که یکی از اصلی‌ترین نیازهای آنان است، آنها را از لذت پیروزی و موفقیت سیراب نمایند و حتی برای این کار پاداشی نیز در نظر بگیرند.
