داستان کودکانه چیست؟

داستان کودکانه دقیقا چیست؟ شاید هیچ تعریف مشخصی از آن را در هیچ کتابی نیابیم. بخشی از قصه های فارسی کهن حتی می توانند از زمان های ماقبل از تاریخ وجود داشته باشند، همه مادران و مادربزرگان ایرانی، تجربه خواندن قصه های کودکانه فارسی را برای کودکان خود دارند. خواندن قصه کودکانه کوتاه یا بلند در همه ی جهان برای کودکان مرسوم بوده است و در جای جای جهان طبق اصل یا اصولی بر تربیت و پرورش کودکان اجرا می شده است. عرف ترین زمان برای خواندن داستان کودکانه کوتاه برای کودکان، شب ها است؛ اما والدین می توانند در طول روز هم زمانِ بچه ها را با خواندن قصه جدید برای آن ها، پر کنند.

کودکان بسیاری از مفاهیم را به راحتی بزرگترها درک نمی کنند؛ مثلا تعریف کردن زمان مناسب و عُرف خوابیدن برای بچه ها کار چندان ساده ای نیست؛ اما با خواندن لالایی کودکانه و قصه های آرامش بخش در شب، می توان به بچه ها این پیام را داد که وقت خوابیدن آن ها فرا رسیده است.

خواندن یا پلی کردن قصه صوتی کودکانه برای بچه ها در هر ساعت از شبانه روز، می تواند زمان آن ها را به صورت مفید پر کرده و آموزش هایی بنیادی را برای آن ها به صورت غیر مستقیم به همراه داشته باشد.

گوش دادن به قصه صوتی و آهنگ کودکانه انرژی کودکان را در طول روز تقویت می کند و می تواند یک سرگرمی لذتبخش برای آن ها باشد.

برای هر مادر و پدری مهم است که بداند شخصیت کودک او در سال های اولیه زندگی چگونه شکل می گیرد و بعدا تکمیل شده و جنبه های دیگری به آن افزوده می شود. مهم ترین ابعاد شخصیتی کودک در سال های اول زندگی او ساخته می شود؛ بنابراین شاید از سخت ترین وظایفی که هر پدر و مادری به عهده دارد این است که بتواند جنبه های مهم و حیاتی شخصیت را برای کودک خود ایجاد نماید.

در سال های اولیه کودک فقط به بازی و سرگرم شدن توجه دارد؛ به عبارت دیگر می توان گفت که تا حدود 5 یا 6 سالگی شغل بچه ها، بازی کردن است. راهکار مناسبی که برای انتقال مفاهیم و موضوعات مهم آموزشی در این دوران به کودکان پیشنهاد می شود؛ استفاده از قصه کودکانه و داستان کودکانه است. قصه های کودکانه ای که می توانند برای بچه ها در این دوران خوانده یا در فرمت قصه صوتی کودکانه برای بچه ها پخش شوند، قصه های فارسی و داستان کودکانه جدید هستند که می توانند ضمن سرگرم کردن بچه ها به آن ها مفاهیم ضروری و مهمی که لازم است در شکل گیری شخصیت به آن ها منتقل شود، را آموزش دهند. در بسیاری موارد بچه ها دوست دارند که در موقع خوابیدن قصه کودکانه کوتاه مناسب برای خواب را گوش داده و بخوابند و در موارد زیادی نیز در طول روز پدر و مادر ها می توانند از داستان های کودکانه برای سرگرم کردن کودکان استفاده کنند.

داستان کودکانه چیست؟

آیا میدانیم داستان کودکانه چیست؟ و داستان های کودکان باید چه اثری داشته باشند؟ احتمالا در دید اول تعریف کردن داستان کودکانه با توجه به درونمایه آن آسان به نظر می رسد ولی وقتی وارد تحقیق و تمرکز روی این موضوع می شویم به این نتیجه می رسیم که داشتن یک تعریف از داستان کودکانه فارسی به خودی خود مشکل و پیچیده است، یعنی تعریف داستان پیچیده است ، داستان کودکانه ماهیتی است که اگر دقیق شکافته شود به هنر بسیار نزدیک است و در مقوله هنر می گنجد و داستان های کودکانه بیشتر به این ماهیت هنری نزدیک هستند.

عامل شناختی در تعریف داستان های کودکان بسیار مهم است؛ یعنی اینکه اگر یک اثر ادبی ولی در عین حال فلسفی را به بچه های 10-12 ساله بدهیم بچه ها نمی توانند با آن ارتباط برقرار کنند؛ علت این است که پیام هایی در آن آثار هست که نمی تواند از طرف کودک درک و پذیرفته شود، یعنی بچه توانایی و ظرفیت درک و شناخت آن را ندارد.

اما اگر همین پیام ها را در غالب یک قصه کودکانه جدید برای بچه ها عنوان کنیم، چه بسا مقاومت آن ها در پذیرفتن آن نکته آموزشی و موضوع کمتر هم شود. به عبارت دیگر می توان گفت که قصه های کودکانه فارسی، می توانند پلی میان والدین و کودکان باشند برای آموزش غیر مستقیم مفاهیم تربیتی؛ و این پل، یعنی داستان کودکانه فارسی، تاثیری بسیار عمیق تر از بسیاری از روش های مستقیم آموزشی برای کودکان خواهد داشت.

در نهایت در ارتباط با معرفی کردن داستان و قصه های کودکانه می توان گفت که داستان کودکانه عبارت است از هرگونه نوشتاری که با طرح و مشخصاتی به طور عمد و یا غیرعمد برای کودکان نوشته شده باشد در حالی که کودک با آن ارتباط می گیرد و این رابطه باعث برانگیختن احساسات و عواطف و پدید آمدن لذت می شود و تأثیرات خاص روحی و روانی روی کودک گذاشته و سبب رشد شناخت او شود.

تفاوت داستان های کودکان با بزرگسالان

وجه تفاوت داستان کودکانه با ادبیات بزرگسالان، همان نکته ای است که تا قبل از این به آن پرداختیم. اگر موضوع ارتباط داستان با مخاطب را مطرح کنیم، باید هر اثر ادبی و داستانی بویژه داستان کودکانه کوتاه بتواند با مخاطب خود ارتباط برقرار کند تا بتواند به حیات خود ادامه دهد.

از طرف دیگر نویسنده داستان های کودکان باید بداند که متعهد است به روشی بنویسد که تاثیر مثبتی بر کودک بگذارد، یعنی باعث رشد و توسعه کودک شود و این یکی از اصلی ترین تفاوت های داستان کودکانه با ادبیات کودکانه است.

نویسنده داستان کودکانه جدید باید بتواند از طریق ترکیب علم با خلاقیت، نکات آموزشی را به صورت کاملا غیر مستقیم و نامحسوس در قصه کودکانه جدید خود بگنجاند و منجر به رشد و تعالی ذهنی در کودک شود.

آنچه یک داستان صوتی کودکانه باید انجام دهد؟

یکی از مهمترین وظایف داستان صوتی کودکانه، سرگرمی و بازی است. بعضی از آثار ادبی کودکان هیچ پیام اجتماعی مشخصی ندارند ولی به خوبی می توانند بر ذهن کودک تأثیر عاطفی بگذارند و او را سرگرم می‌کنند؛ یعنی ذهنیتی شاد و مفرح برای کودک ایجاد می‌کنند تا از واقعیتی که شاید برای او غمناک باشد، جدا بشود و برای لحظه‌ای در درون دنیایی سیر کند که آن دنیا بتواند او را از آن بار یا فشاری که بر او وارد می‌شود، آزاد کند. در این حالت با نقش سرگرم‌کنندگی داستان کودکانه صوتی روبرو هستیم.

برای ساده تر درک کردن این موضوع کودکی را تصور کنید که در میانه جدال های والدینش گیر افتاده است، هر روز شاهد جر و بحث هایی است که مشخص نمی کند در نهایت منجر به جدایی والدین از هم می شود یا خیر؛ هنر گوش دادن به داستان کودکانه صوتی در این برهه این است که بتواند کودک را از تشنج های روزمره ای که دارد در خانواده تجربه می کند، دور کند. دلیل استفاده از قصه صوتی کودکانه این است که متاسفانه ممکن است والدین فرصت وقت گذاشتن و حتی خواندن داستان کودکانه کوتاه را هم برای فرزند خود نداشته باشند. در این جا حتی 10 دقیقه آزاد گذاشتن ذهن کودک با این سرگرمی های ساده، می تواند لحظات و خاطرات خوشی را در ذهن او ثبت کند.

تقویت قوه تخیل با قصه جدید برای کودک

داستان صوتی کودکانه وظیفه افزایش کارکرد تخیل و خیال پردازی نیز برای بچه ها دارد. با کمک داستان کودکانه، کودک می تواند مجموعه تخیلات خود را گسترش دهد؛ این گسترش و توسعه باعث می شود تا کودک از قدرت و نیروی ذهنی خود بیشتر استفاده کند. گسترش قوه تخیل در کودکان با استفاده از قصه صوتی کودکانه به اندازه ای مهم است که در کشور های توسعه یافته و در حال توسعه سرمایه گذاری های وسیعی برای افزایش قدرت تخیل کودکان انجام می دهند. افزایش تولید محتوا در بخش قصه های کودکانه در کشور ها و زبان های مختلف در سراسر دنیا، نشان می دهد که تربیت های غیر مستقیم و تاثیرات هر قصه کودکانه صوتی جدید بر کودکان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

پس باید اینگونه بگوییم که یکی از کارکرد های بسیار مهم داستان کودکانه تخیل و خیال پردازی برای کودکان است که می تواند به رشد و توسعه توانمندی های کودکان منجر شود.

صد البته که کارکرد های داستان صوتی کودکانه به تخیل ختم نمی شود؛ داستان کودکانه می تواند ذهن کودکان را سامان دهی کند؛ به این معنی که شاید کودکی با مشکلات روانی دست به گریبان باشد، داستان های صوتی کودکانه می توانند گره های روانی او را باز کنند و آشفتگی ذهن کودکان را رفع کند.

به عنوان مثال اگر کودک خیلی می‌ترسد می توان با خواندن داستان کودکانه کوتاه در زمینه ترس یا افسانه ای که در آن قهرمان داستان با ترس دست به گریبان است و بر آن غلبه می کند، این مشکل را رفع کرد. در موضوعات و مشکلات دیگر کودک نیز می توانید از قصه های کودکانه فارسی استفاده کنید. تیم رادیوستاره سعی کرده است تا در موضوعات و دغدغه های مختلفی برای کودکان شما قصه های جدید فارسی تولید نماید تا شما عزیزان به راحتی و با استفاده از این قصه ها بتوانید مشکلات کودکان دلبندتان را حل نموده و برای آموزش های مختلف از این داستان های کودکانه جذاب استفاده نمایید.

تاثیرات داستان کودکانه بر کودکان

همانطور که پیش از این به آن اشاره داشتیم، داستان های کودکانه تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم بی شماری برای بچه ها به همراه دارند؛ اما در این جا می خواهیم به تشریح عمده تاثیرات یک داستان کودکانه جدید برای بچه ها بپردازیم؛ با ما همراه باشید. بسیاری از پدر و مادر ها، مخصوصا فرزند اولی ها، با این چالش رو به رو هستند که مفاهیم و نشانه ها را چگونه به فرزندشان آموزش دهند؛ بزرگترین رسالت قصه های کودکانه فارسی این است که می توانند در آموزش مفاهیم می توانند به والدین کمک کنند؛ قصه کودکانه جدید با نکات جدید و چالش های جدید که با خود به همراه دارد می تواند خلاقیت و نبوغ را در ذهن کودک شما به اوج خودش برساند و در عین این درگیری که کودک با قصه جدید در ذهن خود احساس می کند، پیام های داستان کودکانه را نیز دریافت کند.

این درگیری در داستان های کودکانه فارسی می تواند به صورت سوال در ذهن کودک ایجاد می شود، و راه حل آن هم می تواند در آن قصه صوتی کودکانه وجود داشته باشد و هم نباشد؛ در هر دو صورت آن قصه جدید تاثیر خودش را در ذهن کودک شما می گذارد؛ نگران نباشید!

راه حل اگر در داستان کودکانه فارسی وجود داشته باشد، می تواند راه حل هایی از چالش های متعدد را به کودکان شما بیاموزد و اگر راه حل در قصه کودکانه قید نشود، می تواند کودک را برای یافتن یک راه حل و آزمون و خطای راه حل های مختلف به چالش بکشد. پیشنهاد روانشناسان کودک بر این است که از هر دو نوع داستان کودکانه جدید برای کودک خود استفاده کنید. با ما همراه باشید تا با هم به بررسی دیگر تاثیرات مهم داستان های کودکانه بپردازیم.

تاثیر قصه کودکانه بر رشد خلاقیت و رشد ذهنی او

شنیدن یک قصه کودکانه کوتاه نقش زیادی در تقویت توان ذهنی کودکان و تقویت خلاقیت آن ها دارد و یک داستان کودکانه جدید می تواند جنبه های مختلف هوش یک کودک را تحت تاثیرات مثبت خود قرار دهد. در قالب قصه صوتی می توان جنبه های مختلفی از زندگی را که لازم است کودک با آن ها آشنا شود، مانند شادی و خوشحالی، غم و اندوه، عصبانیت و خشم به کودکان آموزش داد. پس می توانید از قصه کودکانه به عنوان یک ابزار اصلی و مهم برای سرگرمی و آموزش کودکان خود استفاده کنید و علاوه بر سرگرم شدن به جنبه های آموزشی قصه کودکانه شب صوتی و داستان نیز توجه کنید.

برای بررسی این موضوع می توانید قصه کودکانه صوتی جدیدی را که می خواهید برای فرزندتان بگذارید، ابتدا خودتان گوش دهید، و بعد از فهمیدن موضوع داستان کودکانه صوتی و نتیجه گیری از آن ، برای کودک خود آن را پلی کنید. کودک را در حین شنیدن قصه صوتی کودکانه همراهی کنید و پس از داستان نتیجه های آموزشی و مفید را برای او بگویید؛ این کار را در چند قصه جدید تکرار کنید و پس از آن از کودک خود بخواهید که خودش از داستان نتیجه گیری کرده و برای شما تعریف کند؛ این کار به تقویت خلاقیت و بالا رفتن قدرت حل مسئله در کودکان کمک زیادی خواهد کرد.

تاثیر داستان کودکانه کوتاه بر قدرت حافظه کودک

شما می توانید یک قصه کودکانه یا یک داستان صوتی کودکانه را برای کودک خود پخش کنید و در انتها از او بخواهید قسمتی از قصه کودکانه جدید هر چند بسیار کم و اندک حتی در حد یک جمله برای شما بازگو کند؛ در این حالت ضمن اینکه کودک شما سرگرم شده؛ این موضوع را می اموزد که باید به اتفاقاتی که در محیط اطراف خود می افتد با دقت توجه داشته باشد تا بتواند قسمتی از آن هر چند اندک را به خاطر بسپرد. از طرف دیگر وقتی شما یک قصه کودکانه یا داستان صوتی کودکانه برای کودک خود پخش می کنید یا می خوانید و در یک دوره زمانی آن را تکرار می کنید؛ می توانید معنا و مفهوم آن داستان کودکانه فارسی را در ذهن کودک خود نهادینه کنید.

مهارت خوب شنیدن و گوش دادن، از تاثیرات بالقوه قصه های فارسی

مهارت خوب شنیدن و خوب گوش دادن یکی از توانمندی هایی است که برای همه افراد در همه سنین لازم و مهم است؛ بنابراین مهم است که کودک برای کسب این مهارت، آموزش دیده و آن را در خود تقویت کند. گوش دادن به قصه های کودکانه صوتی وقتی همراه با تمرکز و دقت انجام شود، می تواند مهارت کودک در شنیدن قصه را افزایش دهد و کودک را نسبت به محیط اطراف و برقراری ارتباط با آن از طریق شنیدن موثر، توانمند کند.

گوش دادن به یک موضوع با صرفا شنیدن آن متفاوت است، با شنیدن داستان کودکانه صوتی به صورت مداوم و مستمر، کودکان رفته رفته تمرکز و گوش کردن را یاد می گیرند و فراگیری این مهارت از همان کودکی برای آن ها مفید خواهد بود.

مهارت های مهم زندگی را از قصه جدید بیاموزید

شما می توانید از طریق خواندن یا پخش کردن قصه کودکانه شب صوتی و داستان کودکانه کوتاه، مهارت های مهم در زندگی مثل نحوه درست غذاخوردن، بازی کردن، دوست شدن، مراقبت از خود و مواردی از این دست را در قالب قصه، به کودکان آموزش دهید.

با آموزش غیر مستقیم به کودکان از طریق داستان کوتاه کودکانه ، حتی می توانید موضوعاتی که کودک شما علاقه چندانی به آن ها ندارد را هم برای او شبیه سازی و بازگو کنید و با قصه های خواب آور صوتی برای کودکان آموزش های صحیح و مهم را به آن ها منتقل کنید.

کافی است که شوق خواندن یا شنیدن قصه را در کودک خود تقویت کنید تا راهکار مناسبی برای نفوذ و انتقال مطالب مهمی که در نظر دارید به کودک خود بیاموزید؛ بیابید حتی مطالبی که کودکان در بعضی موارد به آن علاقه ای ندارند، مانند خوابیدن، غذا خوردن، حمام رفتن یا هر موضوع دیگری که آموزش آن برای کودک شما مهم است. همه این آموزش ها را می توانید از طریق قصه کودکانه صوتی و تصویری به او منتقل نمایید.

داستان کوتاه کودکانه و افزایش مهارت های کودک

داستان کودکانه می تواند قدرت درک، تخیل و پرسشگری کودک را افزایش داده و باعث شود سرعت مراحل رشد این مهارت ها در کودک افزایش داده شود، در‌نتیجه ی گوش دادن به داستان کودکانه صوتی، کودک را در ارزیابی استدلال‌ها، درک روابط علت و معلولی، کشف و تحلیل مفاهیم، و همچنین نتیجه‌گیری درست از رویدادها یاری کنید.

بنابراین باید به داستان‌ کودکانه ادبی به ‌منزلۀ یک ابزار آموزشی برای کودکان نگاه کرد و داستان‌خوانی و قصه گویی را جزء برنامه‌های اصلی کودکان در خانه ها و مدارس قرار داد تا کودکان بتوانند از طریق گفت‌و‌گو در مورد قصه کودکانه صوتی جدید، قدرت تفکر خود را افزایش دهند.

داستان کودکانه کوتاه و افزایش مهارت های کودک

داستان کودکانه می تواند قدرت درک، تخیل و پرسشگری کودک را افزایش داده و باعث شود مراحل رشد این مهارت ها در کودک افزایش داده باشد در‌نتیجه ی گوش دادن به داستان کودکانه صوتی، او را در ارزیابی استدلال‌ها، درک روابط علت و معلولی، کشف و تحلیل مفاهیم، و همچنین نتیجه‌گیری درست از رویدادها یاری کنند. بنابراین باید به داستان‌ کودکانه ادبی به ‌منزلۀ یک ابزار آموزشی برای کودکان نگاه کرد و داستان‌خوانی و قصه گویی را جزء برنامه‌های اصلی کودکان در مدارس قرار داد تا کودکان بتوانند از طریق گفت‌و‌گو در مورد قصه کودکانه صوتی جدید، قدرت تفکر خود را افزایش دهند.