اولین نکتهای که باید در نظر گرفت، سن کودک است. درک کودکان از مرگ در مراحل مختلف رشد متفاوت است:
تا ۵ سالگی: کودکان در این سن اغلب مرگ را به عنوان یک حالت موقت و قابل بازگشت تصور میکنند. آنها ممکن است درک درستی از مفهوم مرگ نداشته باشند و فکر کنند که شخص میتواند دوباره برگردد.
۵ تا ۹ سالگی: در این سن، کودکان شروع به درک مرگ به عنوان یک اتفاق دائمی میکنند، اما ممکن است هنوز نتوانند آن را به درستی درک کنند که برای همه رخ میدهد.
از ۹ سالگی به بعد: بیشتر کودکان در این سن میتوانند مرگ را به عنوان یک پدیده طبیعی و غیرقابل برگشت بفهمند و شروع به پذیرش آن به عنوان بخشی از زندگی کنند.
روشهای توضیح مرگ به کودکان
روشهای توضیح مرگ باید با توجه به سن و درک کودک انتخاب شود. در زیر چند روش عمومی بیان شده است:
استفاده از زبان ساده و روشن: باید از زبان ساده و قابل فهم استفاده کرد. از به کار بردن اصطلاحات پیچیده یا جملات مبهم خودداری کنید. به عنوان مثال، به جای گفتن “او به خواب رفت” بگویید “او فوت کرده و دیگر برنمیگردد.”پاسخ دادن به سؤالات: کودکان ممکن است سؤالات زیادی بپرسند. باید به سؤالات آنها صادقانه و با دقت پاسخ داده شود، حتی اگر پاسخ دادن به آنها دشوار باشد. این کار به کودک کمک میکند تا مرگ را بهتر بفهمد.
ایجاد محیطی امن برای صحبت: باید فضایی ایجاد کرد که کودک احساس امنیت و راحتی کند تا بتواند درباره احساسات و نگرانیهای خود صحبت کند. این محیط به کودک اجازه میدهد تا احساسات خود را بدون ترس از قضاوت بیان کند.
استفاده از داستانها و کتابها: بسیاری از کتابهای کودکانه هستند که موضوع مرگ را با زبان ساده توضیح میدهند. این کتابها میتوانند به عنوان ابزار کمک آموزشی مفیدی مورد استفاده قرار گیرند.
جملات مفید برای توضیح مرگ به کودکان
“مرگ بخشی از زندگی است و همه موجودات زنده روزی میمیرند.”
“وقتی کسی میمیرد، بدنش دیگر کار نمیکند و او نمیتواند به ما برگردد.”
“مرگ برای همه ما غمانگیز است، و ما ممکن است احساس غم، خشم، یا گیجی کنیم.”
“اگر سؤالی داری، همیشه میتوانی از من بپرسی.”
نکات پایانی
صحبت کردن درباره مرگ با کودکان نیازمند دقت و توجه ویژهای است. باید به آنها کمک کنیم تا احساسات خود را درک کنند و آنها را به شیوهای سالم ابراز کنند. همچنین، هرگز نباید کودکان را با احساساتشان تنها گذاشت. حضور حمایتگرانه و محبتآمیز بزرگسالان در این شرایط بسیار حیاتی است.
قشنگترین تعبیری که میتوان از مرگ به کودک داد، بیان مرگ به عنوان یک سفر یا تغییر به یک حالت جدید است.
به عنوان مثال، میتوانید این گونه توضیح دهید:”مرگ مثل این است که یک پروانه از پیلهاش بیرون میآید. بدن ما مثل پیلهای است که در آن زندگی میکنیم، و وقتی میمیریم، روح ما مثل پروانهای آزاد میشود و به جایی میرود که ما نمیتوانیم آن را ببینیم، ولی همیشه با ماست و ما را دوست دارد. هرچند نمیتوانیم دوباره او را ببینیم، اما همیشه میتوانیم به یادش باشیم و در قلبمان احساسش کنیم.”این تعبیر، مرگ را به عنوان یک تغییر طبیعی و زیبا به کودک معرفی میکند و میتواند به کاهش ترس و نگرانی او کمک کند.