پدر و مادرهای امروزی چقدر به قصه گویی برای کودکان اهمیت میدهند؟ شما بهعنوان یک پدر یا مادرمسئولیتپذیر هر چند وقت یکبار برای کودک دلبندتان قصه میخوانید؟ این روزها، رایجترین پاسخ، بهندرت یا حتی هیچوقت است! امروزه پدر و مادرهای جوان فشار زیادی را تحمل میکنند؛ در میان پیچیدگیهای زندگی، کمبود وقت آزاد، وابستگی و اعتیاد به ابزارهای نو، قصهگویی برای کودکان به فراموشی سپرده میشود. اما باید بدانید که قصهگویی نقش شگرفی در شکلگیری شخصیت کودکتان دارد. قصهگویی و داستانخوانی، سنتی کهن است. بخشی از کودکی بسیاری از ما همراه با داستان گویی بزرگترها سپری شده است.
این روزها پدر و مادرها بهجای خواندن و تعریف کردن داستان، ترجیح میدهند کودکشان را با تماشای کارتون موردعلاقهشان بخوابانند. قصهگویی که از لذتهای سادهٔ دوران کودکی است، مزیتهای بسیاری به همراه دارد. پدر و مادرها باید هر شب، زمانی را صرف قصهگویی برای بچهها کنند.
خواندن کتاب داستان با صدای بلند اصلا کار سختی نیست. اگر وقت کافی ندارید، میتوانید یکی از داستانهایی را که بلدید تعریف کنید، خاطرهای از روزهای کودکی خودتان بگویید یا متنی را از روی گوشی همراهتان بخوانید. همچنین می توانید از پادکستهای قصه کودک مانند رادیوستاره استفاده کنید . مزیتهای قصهگویی، بهویژه برای خردسالان، کودکان پیشدبستانی و دبستانیها بیشمارند.
۱۰ مزیت قصهگویی برای کودکان
۱. پایهریزی ارزشهای درونی
کودکان در سراسر دنیا عاشق داستان هستند. آنها دوست دارند از شخصیتهای موردعلاقهشان بشنوند و گاهی هم از آنها تقلید میکنند. با تعریف کردن داستانهایی با پیامهای معنادار، بیتردید ارزشهایی مانند دانایی، روراستی، شجاعت و … در سن پایین در آنها ریشه میگیرند.
۲. نشان دادن ریشهها و ویژگیهای فرهنگی
با تعریف داستانهای رایج برای کودکان یا خاطراتی از کودکی خودتان، بچهها با آداب و سنتهای گوناگون خانوادگی و اجتماعی آشنا میشوند. تعریف داستانهایی دربارهٔ افراد مختلف فامیل، آنها را با پیشینهٔ خانوادگی و نسبشان آشنا میکند.
۳. تقویت مهارت زبانی کودک
خواندن داستان با صدای بلند، کودک را با زبان، واژهها و عبارتهای جدید آشنا میکند. این روشی کارآمد برای آموزش کلمات تازه و چگونگی تلفظ عبارتهاست.
۴. تقویت مهارت شنیداری کودک
بیشتر بچهها نمیتوانند برای مدت طولانی بر موضوعی خاص تمرکز کنند. همچنین معمولا به حرف زدن بیشتر از گوش دادن علاقه دارند. قصهگویی نهتنها توانایی تمرکز کودک را تقویت میکند بلکه آنها را مشتاق شنیدن و فهمیدن میکند.
۵. تقویت خلاقیت و خیالپردازی کودک
گوش دادن به داستان باعث میشود بهجای تماشای تصاویر در ابزارهای دیداری، شخصیتهای داستان، مکانها، جریان داستان و … را در خیالش مجسم کند. گوش دادن به داستان همچنین خلاقیت و خیالپردازی کودک را تقویت و او را نسبت به ایدهها و اندیشههای متنوع پذیراتر میکند.
۶. تقویت حافظهٔ کودک
با استفاده از برخی ترفندها، میتوانید از قصهگویی برای تقویت حافظهٔ کودکتان بهره بگیرید. پس از قصهگویی، میتوانید از کودکتان بخواهید قصه را با زبان خودش تعریف کند یا به نکتههای خاص یا ویژگیهای شخصیتها اشاره کند. این کار هم حافظهٔ کودک را تقویت میکند و هم توانایی تمرکز او را افزایش میدهد.
۷. گسترش دید کودک
کودکان بهسادگی امکان رویارویی با فرهنگها و شرایط اجتماعی کشورهای مختلف دنیا را ندارند. با قصهگویی برای کودکان، آنها را با مکانها و فرهنگهای گوناگون سراسر جهان آشنا میکنید. سعی کنید قصههای متنوعی از کشورها و فرهنگهای متفاوت برای کودکان بخوانید تا دید و درک آنها را گستردهتر کنید.
۸. کمک به یادگیری تحصیلی
قصهگویی، بنیانی برای یادگیری و آموزش رسمی است. کودکان بسیاری با تکرار و بدون درک موضوعی خاص، آن را فرا میگیرند. قصهگویی بهشکل پیوسته و تکرارشونده، به کودک کمک میکند درک بهتری از آنچه میخواند یا میشنود پیدا کند و همزمان لذت ببرد. گاهی وقتها آموزش مفاهیم درسی بهوسیلهٔ داستانی جذاب (برای مثال موضوع کسلکنندهٔ تاریخی که در قالب داستانی هیجانانگیز بیان میشود) فراگیری را سادهتر و کنجکاوی را تقویت میکند.
۹. تقویت مهارتهای ارتباطی
گاهی کودکان با وجود اینکه لبریز از حس کنجکاوی هستند، برای پرسیدن تردید دارند! قصهگویی به کودک در فراگیری هنر طرح پرسشهای درست، کمک میکند. همچنین به آنها نشان میدهد چطور مکالمه کنند و اعتماد به نفس آنها را تقویت میکند. خواندن و شنیدن داستان بهشکلی تکرارشونده، توانایی سخنوری کودکان را بهبود میبخشد.
۱۰. کمک به رویارویی با موقعیتهای دشوار
بیشتر وقتها موقعیتهای دشوار، کودکان را گیج و سردرگم میکند. داستانهایی با موضوع آدمهایی که در موقعیتهای دشوار قرار میگیرند، به کودک کمک میکند درک بهتری از چنین موقعیتهایی پیدا کند. بهتر است برای کودکان داستانهایی تعریف کنید که نشان میدهند رنج و سختی هم مانند شادی و خوشی، بخشی از زندگی هستند. داستانهای مناسب به کودکان کمک میکنند با موقعیتهای گوناگون و بهطور کلی زندگی، بهتر روبهرو شوند.